Układ immunologiczny (odpornościowy) – jak wspierać? Zioła i dieta

30 maja, 2023

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Układ immunologiczny człowieka składa się z narządów których zadaniem jest chronienie organizmu przed drobnoustrojami, infekcjami. Co zrobić, by pracował on prawidłowo i skutecznie chronił organizm przed chorobami?

Spis treści

Co to jest układ immunologiczny?

Jak wspierać układ immunologiczny u dorosłych?

Dieta wspierająca układ immunologiczny

Zioła wspierające układ immunologiczny

Co to jest układ immunologiczny?

Układ immunologiczny to układ narządów, które umożliwiają organizmowi obronę przed różnymi czynnikami szkodliwymi dla zdrowia.

Narządy te dzielą się na:

centralne (szpik kostny, grasica),
obwodowe (węzły chłonne, tkanka limfatyczna błon śluzowych i skóry, śledziona).

Jak działa układ odpornościowy? Jego praca polega przede wszystkim na identyfikowaniu i likwidowaniu czynników chorobotwórczych, czyli patogenów i komórek nowotworowych.

System immunologiczny cechuje swego rodzaju „inteligencja”, czyli umiejętność uczenia się i zapamiętywania. Jest to konieczne, by mógł rozróżniać komórki własne organizmu od wrogich dla niego komórek obcych, które dzięki procesowi ewolucji również zmieniają się i przystosowują, utrudniając układowi ich rozpoznawanie.

Najważniejszymi elementami układu odpornościowego są:

szpik kostny – centralny narząd limfatyczny – miękka tkanka znajdująca się we wnętrzu kości, jest miejscem produkcji między innymi limfocytów
grasica – centralny narząd układu, zlokalizowany w klatce piersiowej, miejsce dojrzewania limfocytów
śledziona – największy narząd limfatyczny w organizmie człowieka, odpowiedzialny za wytwarzanie przeciwciał przez limfocyty,
węzły chłonne – to tu limfocyty kontaktują się z obcymi komórkami (antygenami) i ,,uczą” się jak na nie reagować
limfocyty – komórki krwi produkowane w szpiku kostnym, odpowiedzialne za reakcję odpornościową i wytwarzanie przeciwciał.

Komórki układu odpornościowego po kontakcie z antygenami mają zdolność ich zapamiętywania, dzięki czemu szybciej reagują przy kolejnym zetknięciu się z nim. Ma to znaczenie w przypadku mechanizmów odporności nabytej – powstałej na skutek przechorowania lub podania szczepionki, czyli kontaktu z antygenem.

Jak wspierać układ immunologiczny u dorosłych?

O układ immunologiczny człowieka dorosłego warto jednak dbać każdego dnia, ponieważ narażony jest on na kontakt z czynnikami, które go osłabiają:

stres – szczególnie przewlekły stan napięcia emocjonalnego związany np. z wykonywaną pracą, tempem życia, nadmiarem obowiązków itp.,
warunki atmosferyczne – nagłe zmiany temperatur, długotrwałe przebywanie w zbyt wysokich temperaturach itd.,
zmęczenie – wynikające np. z niewyspania.

Jak wspierać układu immunologiczny?

Wypoczywać, wysypiać się i zrelaksować. Regularny odpoczynek niezbędny jest, by układ działał prawidłowo. Należy dbać o to, by każdego dnia organizm mógł się odprężyć i właściwie zregenerować. Nie można zapomnieć o tzw. higienie snu polegającej na przesypianiu minimum sześciu godzin w ciągu doby (warto również – jeśli to możliwe – ucinać sobie krótką drzemkę każdego dnia) i osiąganiu tzw. fazy snu głębokiego, w której odpoczynek jest najbardziej efektywny.
Dbać o aktywność fizyczną. Najlepiej poświęcić na nią minimum pół godziny codziennie, lub – jeśli to niemożliwe – wykonywać dłuższe treningi kilka razy w tygodniu. Aktywność fizyczna pozwala na psychiczne odprężenie oraz wspomaga dotlenienie wszystkich elementów organizmu (w tym elementów układu odpornościowego), co konieczne jest dla ich prawidłowego funkcjonowania.
Hartować organizm, przyzwyczajać go do niskich bądź zmiennych temperatur. Metodami na hartowanie mogą być: morsowanie, kąpiel w naprzemiennie ciepłej i chłodnej wodzie, niska temperatura w sypialni (maksymalnie 18 st. C) itp.
Suplementować witaminy i minerały. Systematyczne dostarczanie organizmowi odpowiednich mikroelementów wspiera odporność.
Stosować właściwą dietę i niektóre zioła. Cenne dla układu immunologicznego mikroelementy nie muszą być suplementowane, jeśli codzienna dieta jest odpowiednio zbilansowana. Na co dzień układ odpornościowy można wspierać, dostarczając mu niektórych substancji z pożywienia.

10% TANIEJ Z KODEM RABATOWYM: RABAT10

Naturalna Ochrona*

CZOSNEK

wspiera naturalną odporność organizmu
wspiera układ immunologiczny w obronie przed drobnoustrojami

79,00 zł

Poznaj produkt

10% TANIEJ Z KODEM RABATOWYM: RABAT10

Naturalna ochrona* – Zapas na 3 miesiące

CZOSNEK

wspiera naturalną odporność organizmu
wspiera układ immunologiczny w obronie przed drobnoustrojami

Najniższa cena w ciągu 30 dni: 0,00 zł.

Poznaj produkt

Dieta wspierająca układ immunologiczny

Aby dostarczać organizmowi wszelkich substancji potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, konieczne jest utrzymanie zbilansowanej, zdrowej i zróżnicowanej diety.

10% TANIEJ Z KODEM RABATOWYM: RABAT10

Naturalna ochrona* – Zapas na 3 miesiące

CZOSNEK

wspiera naturalną odporność organizmu
wspiera układ immunologiczny w obronie przed drobnoustrojami

Najniższa cena w ciągu 30 dni: 0,00 zł.

Poznaj produkt

Narządy immunologiczne potrzebują przede wszystkim:

tłuszczów – szczególnie nienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych roślinach oleistych i rybach,
witamin – przede wszystkim witaminy A, B, C i D – witamina C powszechnie stosowana jest na wspomaganie odporności, szczególnie w okresie jesienno-zimowym; organizm posiada zdolność magazynowania witaminy C, dlatego latem warto spożywać bogate w nią produkty, takie jak czarna porzeczka, czerwona papryka, natka pietruszki, mandarynki, cytryna; źródłami witaminy D są oleje roślinne, żółtka jaj, pełne mleko, tłuszcz ryb, warto zwiększyć ich spożycie zimą, kiedy jest mało słońca i witamina D nie jest produkowana w skórze pod wpływem jego promieniami; witaminę B zawierają natomiast orzechy, pestki czy fasola,
minerałów – szczególnie żelaza, cynku, miedzi – żelazo zawarte jest m.in. w mięsie (w największych ilościach w wątrobie wołowej, wieprzowej oraz drobiowej), żółtkach jaj czy kakao, natomiast cynk i miedź znaleźć można w rybach i owocach morza, roślinach strączkowych, jajach, pestkach dyni, soi,
błonnika – zwanego też włóknem pokarmowy, zawartego głównie w roślinach zbożowych, niektórych warzywach i owocach, orzechach, brązowym ryżu; dzięki skutecznemu wspomaganiu trawienia błonnik zapobiega występowaniu wielu chorób.

Zioła wspierające układ immunologiczny

Oprócz zróżnicowanej diety bogatej w dobroczynne substancje, warto stosować wyciągi z niektórych roślin i ziół, by w naturalny sposób wesprzeć odporność i pracę układu immunologicznego.

Należą do nich m.in.:

żeń-szeń syberyjski – znana roślina o właściwościach adaptogennych, wspomaga odporność organizmu na stres oraz napięcie nerwowe i emocjonalne, wspiera także inne funkcje obronne organizmu, podnosi poziom życiowej energii, polepsza samopoczucie, wspomaga koncentrację i zdolność zapamiętywania, wspiera regenerację w momentach zmęczenia i osłabienia, jest naturalnym antyoksydantem, wspiera krążenie krwi, a tym samym – dotlenienie mózgu,
jeżówka (łac. echinacea) – wspomaga prawidłowe funkcjonowanie systemu odpornościowego organizmu, wspomaga organizm w profilaktyce w obrębie górnych dróg oddechowych,
czosnek – wspomaga naturalną odporność organizmu, wspiera układ immunologiczny w obronie przed drobnoustrojami i szkodliwymi mikroorganizmami (bakterie, grzyby), skuteczny jest w postaci surowej, jednak nie każdy toleruje jego zapach i smak; w aptekach dostępne są więc wyciągi z czosnku w formie kapsułek, pozbawionych walorów smakowych,
aloes – stymuluje mechanizmy obronne organizmu, również te chroniące przed wpływem wolnych rodników (właściwości antyoksydacyjne), pomaga zachować prawidłową kondycję skóry.

Autor: Justyna Gabrysiak-Kula

Konsultacja merytoryczna: lekarz Marta Falcman-Sobczak

Powiązane artykuły:

Slow life – czyli wrzuć na luz i zadbaj o balans w życiu >>
Zdrowie przez cały rok a suplementacja czosnkiem >>
Krążenie krwi – jak poprawić? Metody >>

Bibliografia:

K. Skwarło-Sońta, Żywienie a odporność, Uniwersytet Warszawski 2017
http://www.wszechnica-zywieniowa.sggw.pl/Prezentacje/2017/Slajdy_kwiecien_2017.pdf [27.03.2021]
R. Gołda, Układ odpornościowy, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://www.ukw.edu.pl/download/16055/immunologia [27.03.2021]
[27.03.2021]
M. Kwiecień, A. Winiarska-Mieczan, Czosnek jako zioło kształtujące właściwości prozdrowotne, w: Problemy Higieny i Epidemiologii, 2011, 92(4): 810-812
http://phie.pl/pdf/phe-2011/phe-2011-4-810.pdf [27.03.2021]
E. Skopińska-Różewska, J. Bany, E. Sommer, D. Zdanowska, M. Filewska, H. Skurzak, Działanie biologiczne wodnego ekstraktu ziela jeżówki purpurowej, w: Panacea, kwiecień 2004
https://www.centrumfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2018/10/panacea-7-dzialanie-biologiczne-wodnego-ekstraktu-ziela-jezowki-purpurowej-preparat-echinerba.pdf [27.03.2021]
E. Cieślik, K. Turcza, Właściwości prozdrowotne aloesu zwyczajnego, w: Postępy Fitoterapii 2015; (16)2: 117-12
http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2015/08/pf_2015_117-124.pdf [27.03.2021]
G. Nowak, Surowce roślinne stosowane w wyczerpaniu psychofizycznym i stresie, w: Herba Polonica, Vol. 55 No 2 2009
http://www.herbapolonica.pl/magazines-files/2695707-09.pdf [27.03.2021]

Kwiat głogu – właściwości, działanie i zastosowanie. Na co?

Kwiat głogu to naturalny sposób na wspieranie prawidłowej pracy serca oraz całego układu krążenia. Jak działa głóg i na czym polegają jego właściwości?

Więcej

Kurkuma w tabletkach – działanie, zastosowanie. Na co pomaga?

Kurkuma to wywodząca się z Indii przyprawa, nazywana także złotą przyprawą życia. Ceniona jest od wieków w medycynie i farmacji – dziś dostępna również w postaci tabletek i kapsułek. Dlaczego warto stosować kurkumę?

Więcej

Dieta wątrobowa – co jeść? Przykładowy jadłospis

Dieta wątrobowa to jeden z głównych elementów wspierania pracy wątroby. Znajomość podstawowych zasad żywienia ułatwia jej prawidłowe działanie. Wątroba pełni w organizmie szereg istotnych funkcji, dlatego też tak istotna jest dbałość o ten organ w zakresie diety.

Więcej

Drogi moczowe – u mężczyzn. Czym są i co stosować?

Drogi moczowe u mężczyzn mają inną budowę niż u kobiet. Sprawdź, jak jest zbudowany męski układ moczowy, jakie pełni funkcje oraz co można stosować, aby wspierać jego pracę.

Więcej